Piosenka Chayanne Candela i zaimki osobowe w języku hiszpańskim
Czego możesz nauczyć się z piosenki Chayanne’a Candela? Z pewnością słownictwa. Ale tym razem proponuję ci skupić się na gramatyce, a konkretnie na zagadnieniu, które – jak wynika z moich doświadczeń – przysparza nieco kłopotów uczącym się hiszpańskiego. Mam na myśli PRONOMBRES, czyli zaimki.
No to zaczynamy!
Obejrzyj clip:
Jeśli film nie odtwarza się, obejrzj na yt: https://www.youtube.com/watch?v=LTsbhD7RT64
A teraz przeczytaj tekst piosenki. Zwróć też uwagę na wytłuszczone partie:
Una noche de luna, a la orilla del mar
es el lugar perfecto para conversar
para decirte lo que estás provocando
quiero robarte un beso y contarte mi amor
es tan corta la vida y tan largo el dolor
que el deseo de tenerte me está quemando
Y es que estoy cien por ciento enamorado
esclavo de tu piel
y el roce de tus labios
que nunca me han besado
Échale leña al fuego, candela
que quiero ser la llama en tu hoguera
échale leña al fuego, candela
y dame el cielo de tus caderas
échale leña al fuego, candela
déjame recorrerte entera
échale leña al fuego, candela
y después haz de mí lo que quieras
no dejes que el temor haga blanco en tu piel
déjame regalarte un nuevo amanecer
y ve nacer el sol en cada latido
Aférrate a mi pecho, abrázame con fuerza
siénteme despacio y ábreme las puertas
que una vez cerró tu corazón herido
Porque voy a borrarte con mis manos el ayer
y amarte tanto y tanto
como jamás te amaron
Échale leña al fuego, candela
que quiero ser la llama en tu hoguera
échale leña al fuego, candela
y dame el cielo de tus caderas
échale leña al fuego, candela
déjame recorrerte entera
échale leña al fuego, candela
y después has de mí lo que quieras
Yo quiero arder en la hoguera de tus cabellos, candela
que se derraman sobre mi pecho cual manantial de tu entrega
Échale leña al fuego, candela
échale leña al fuego de tus caderas
échale leña al fuego, candela
que quiero bailar contigo la noche entera
échale leña al fuego, candela
quémame con tu fuego, candela
échale leña al fuego, candela
que quiero bailar contigo en tus caderas
échale leña al fuego, candela
Jeśli nie rozumiesz tekstu, sprawdź przynajmniej niektóre słowa w słowniku.
A teraz zajmijmy się zaimkami
Kiedy używamy zaimków?
Spójrzmy na poniższy przykład:
¿Comes esta tortilla? Zjesz tę tortillę?
Sí, la como. Tak, zjem ją.
W zdaniu drugim zaimek pozwala nam uniknąć powtarzania słowa tortilla
Zaimki osobowe mogą wystąpić w różnych funkcjach:
1. w funkcji podmiotu, czyli odpowiadają na pytanie: kto? co?
Wtedy wyglądają tak:
|
yo – ja tú – ty él- on ella-ona usted- pan pani nosotros/nosotras- my vosotros/vosotras- wy ellos-oni ellas-one ustedes-państwo |
2. w funkcji dopełnienia bliższego (complemento directo), czyli odpowiadają na pytanie kogo? co?
Wtedy wyglądają tak:
|
podmiot |
dopełnienie bliższe |
|
yo |
me - mnie |
|
tú |
te - cię |
|
él |
lo - go |
|
ella |
la - ją |
|
usted |
lo/la (w zależności od rodzaju) - Pana (rónież le), Panią |
|
nosotros/as |
nos - nas |
|
vosotros/as |
os - was |
|
ellos |
los - ich |
|
ellas |
las je |
|
ustedes |
los. las (w zależności od rodzaju), Panów (również les), Panie |
Ejemplos
Compro este jersey. Kupię ten sweter.
Lo compro. Kupię go.
Como esta naranja. Jem tę pomarańczę..
La como. Jem ją.
Conozco a esos estudiantes. Znam tych studentów.
Los conozco. Znam ich.
Te enseño estas blusas. Pokażę ci te bluzki.
Te las enseño. Pokażę ci je.
Invito a Ana a un restaurante. Zapraszam Anę do restauracji.
La invito. Zapraszam ją.
Visito a mis padres los sábados. Odwiedzam swoich rodziców w soboty.
Los visito los sábados. Odwiedzam ich w soboty.
Visito a mis hermanas. Odwiedzam swoje siostry.
Las visito. Odwiedzam je.
¿Me llevas al cine? Zabierzesz mnie do kina?
Te llevo al cine mañana. Zabiorę cię do kina jutro.
¿Nos invitas? Zapraszasz nas?
Sí, os invito. Tak, zapraszam was.
3. w funkcji dopełnienia dalszego (complemento indirecto), czyli odpowiadają na pytanie komu? czemu?
Wtedy wyglądają tak:
|
podmiot |
dopełnienie dalsze |
|
yo |
me - mi |
|
tú |
te - ci |
|
él/ella/usted |
le - mu. jej, Panu/i |
|
nosotros/as |
nos - nam |
|
vosotros/as |
os - wam |
|
ellos/ellas/ustedes |
les – im, Państwu |
Ejemplos
¿Me das tu número? Dasz mi swój numer?
Te doy las llaves. Dam ci klucze.
Le digo la verdad. Powiem mu prawdę.
¿Nos traes un poco de agua? Przyniesiesz nam trochę wody?
Os enseño unas fotos. Pokażę wam pare zdjęć.
Les doy caramelos. Daję im cukierki.
Jak widzimy, zaimki te różnią się od siebie w osobach trzecich. Dlatego ważną rzeczą jest rozpoznać, czy zaimek w zdaniu ma funkcję dopełnienia bliższego, czy dalszego!
Pozycja zaimków w zdaniu
Zaimki mają swoją określoną pozycję w zdaniu:
1. bezpośrednio przed osobowymi formami czasownika (czyli takimi, w których czasownik ma określoną osobę, np. queremos to osoba nosotros, a querer nie ma osoby), z wyjątkiem imperativo
W piosence Chayanne mamy:
me han besado całowały mnie
me jest dopełnieniem bliższym (kogo?,co?) i znajduje się przed formą czasu przeszłego han besado
2. po gerundio i bezokoliczniku (infinitivo)
Kiedy w zdaniu wystąpią wymienione formy, mamy dwie możliwości:
a. tak, jak w punkcie 1 postawić zaimek przed osobową formą czasownika:
me está quemando pali mnie
b. albo dołączyć zaimek do gerundio lub infinitivo:
está quemándome
w tym przypadku stawiamy akcent graficzny na sylabie trzeciej od końca
Inne przykłady z piosenki:
quiero robarte un beso y contarte mi amor chcę skraść ci pocałunek i opowiedzieć ci o swojej miłości (tutaj te jest dopełnieniem dalszym)
el deseo de tenerte pragnienie posiadania ciebie (dopełnienie bliższe)
porque voy a borrarte con mis manos el ayer dosł. ponieważ wymażę tobie wczoraj (dopełnienie dalsze)
y (voy a) amarte tanto y tanto i będę cię kochać (dopełnienie bliższe)
para decirte aby ci powiedzieć (dopełnienie dalsze)
3. po imperativo afirmativo
czyli po trybie rozkazującym (niezaprzeczonym)
haz los deberes zrób ćwiczenia
hazlos zrób je
Przykłady z piosenki:
dame el cielo daj mi niebo (dopełnienie dalsze)
déjame pozwól mi (dopełnienie dalsze)
abrázame con fuerza obejmij mnie mocno (dopełnienie bliższe)
siénteme despacio poczuj mnie powoli (dopełnienie bliższe)
y ábreme las puertas otwórz mi drzwi (dopełnienie dalsze)
Échale leña al fuego dorzuć drew do ognia
W tym ostatnim przykładzie mamy do czynienia z tzw. redundancją. Zaimek le odnosi się do al fuego. Dopełnienie dalsze występuje dwa razy: raz w postaci rzeczownika (al fuego) i raz dodatkowo w postaci zaimka (le). Jest to zjawisko bardzo częste w języku hiszpańskim. Zobacz inne przykłady:
Échale un poco de sal a la sopa. Dodaj trochę soli do zupy.
Dile a Juan que venga. Powiedz Jankowi, żeby przyszedł.
No to pora zrobić parę ćwiczeń utrwalających:)
Ejercicios:
I.Przepisz poniższe zdania, zastępując dopełnienie bliższe odpowiednim zaimkiem:
1.Compro una botella de vino.
...................................................................................................
2.Hago los deberes.
...................................................................................................
3.Miramos el cielo.
...................................................................................................
4.Busca un libro interesante.
...................................................................................................
5.Lee pocas revistas.
...................................................................................................
6.Veo a mi profesra de inglés.
...................................................................................................
7.¿Puedo comer estos bocadillos?
...................................................................................................
8.¿Bebéis mucha agua?
...................................................................................................
9.María friega los platos.
...................................................................................................
10.Invitamos a Carmen a nuestra casa.
...................................................................................................
11.Jorge quiere escuchar la radio.
...................................................................................................
12.Ana quiere mucho a su hijo.
...................................................................................................
II.Przetłumacz zaimek:
1.¿(mi) ....… haces un bocadillo?
2.(jej) ........ enseño la ciudad.
3.(nam) .............. trae dos cervezas, por favor.
4.(im) .......... compro un regalo.
5.(wam) ............ contamos una historia.
6.(ci) ......... dejo el diccionario.
III. Utwórz zdania według wzoru:
Hacer un bocadillo/nosotros
¿Nos puedes hacer un bocadillo?
¿Puedes hacernos un bocadillo?
1.enseñar la ciudad/ella
...................................................................................................
2.traer una botella de agua/nosotros
...................................................................................................
3.comprar un regalo/yo
...................................................................................................
4.contar un chiste/nosotros
...................................................................................................
5.dejar el diccionario/yo
...................................................................................................
6.decir la verdad/ellos
...................................................................................................
odpowiedzi
I.1.La compro.
2.Los hago.
3.Lo miarmos.
4.Lo busca.
5.Las lele pocas.
6.La veo.
7.¿Puedo comerlos?
8.¿La bebéis mucha?
9.María los friega.
10.La invitamos a nusetra casa.
11.Jorge quiere escucharla.
12.Ana lo quiere mucho.
II.1.me 2.le 3.nos 4.les 5.os 6.te
III.1.¿Le puedes enseñar la ciudad? ¿Puedes enseñarle la ciudad?
2.¿Nos puedes traer una botella de agua?
¿Puedes traernos una botella de agua?
3.¿Me puedes comprar un regalo?
¿Puedes comprarme un regalo?
4.¿ńos puedes contar un chiste?
¿Puedes contarnos un chiste?
5.¿Me puedes dejar el diccionario?
¿Puedes dejarme el diccionario?
6.¿Puedes decirles la verdad?
¿Les puedes decir la verdad?
